Wanneer psychotherapie?

Psychotherapie is een benadering voor de behandeling van psychische problemen door te praten met een psychotherapeut. Het staat ook bekend als gesprekstherapie, counseling, psychosociale

therapie of, gewoon, therapie. Tijdens de psychotherapie leer je je specifieke problemen onderkennen en hoe je gedachten, emoties en gedragingen je humeur beïnvloeden. Praattherapie helpt je om te leren hoe je je leven onder controle kunt krijgen en kunt reageren op uitdagende situaties met gezonde copingvaardigheden.

Er zijn veel vormen van psychotherapie.

Het type dat voor u geschikt is, hangt af van uw situatie. Psychotherapie kan helpen bij de behandeling van de meeste psychische problemen, waaronder:

Angststoornissen, zoals sociale angst, obsessief-compulsieve stoornis (OCD), fobieën, paniekstoornis of posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Stemmingsaandoeningen, zoals stress, depressie of manie of in ernstigere gevallen een bipolaire stoornis.
Verslavingen, zoals alcoholgebruiksstoornis, drugsverslaving, dwangmatig gokken, gameverslaving, seksverslaving,….
Aandoeningen van het eten, zoals anorexia of boulimie.
Persoonlijkheidsstoornissen, zoals een borderline persoonlijkheidsstoornis of een afhankelijkheidspersoonlijkheidsstoornis.
Stoornissen die een breuk met de realiteit veroorzaken.

Niet iedereen die baat heeft bij psychotherapie, wordt gediagnosticeerd met een psychische aandoening. Psychotherapie kan helpen met de stress en conflicten in het leven die iedereen kunnen treffen.

Psychotherapie kan u helpen:

Los conflicten op met je partner of iemand anders in je leven.
Verlicht angst of stress door werk of andere situaties.
Omgaan met grote veranderingen in het leven, zoals echtscheiding, de dood van een geliefde of het verlies van een baan.
Leer om te gaan met ongezonde reacties, zoals woede op de weg of ander agressief gedrag.
In het reine komen met een lopend of ernstig gezondheidsprobleem, zoals diabetes, kanker of langdurige pijn.
Herstel van fysiek of seksueel misbruik of getuige zijn van geweld.
Omgaan met seksuele problemen, of ze nu te wijten zijn aan een fysieke of psychologische oorzaak.
Slaap beter als je moeite hebt om in slaap te vallen of in slaap te blijven.

In sommige gevallen kan psychotherapie even effectief zijn als medicijnen, zoals antidepressiva. Maar afhankelijk van uw situatie, is gesprekstherapie alleen misschien niet voldoende om de symptomen van een psychische aandoening te verlichten. U kunt ook medicijnen of andere behandelingen nodig hebben.

Bevragingen en psychologische testen

Heel vaak vertrekt een therapeut met je een aantal vragenlijsten of persoonlijkheidstesten aan te bieden. Dit kan de therapeut helpen om het probleem nader te definiëren en de verschillende aspecten ervan te leren kennen.  Wil je een zicht krijgen op welk soort vragenlijsten therapeuten online gebruiken, klik dan hier. Uw therapeut kan u ook heel wat papieren vragenlijsten meegeven.

De risico’s

Psychotherapie brengt over het algemeen weinig risico met zich mee. Maar omdat het pijnlijke gevoelens en ervaringen kan onderzoeken, kun je je soms emotioneel ongemakkelijk voelen. Een ervaren therapeut die aan uw behoeften kan voldoen, kan eventuele risico’s minimaliseren.

Het leren van copingvaardigheden kan je helpen om negatieve gevoelens en angsten te beheersen en te overwinnen.

Hoe u zich voorbereidt

Zoek een gekwalificeerde psychotherapeut.  Er zijn heel wat zogenaamde therapeuten op de hulpverleningsmarkt die een of ander cursusje online hebben gevolgd en die je proberen te overtuigen met moeilijke therapeutische begrippen die niets zeggend zijn.  Zoek naar een psychotherapeut die vaardigheden en trainingen heeft in de omgeving die je hulp nodig hebt.
Kijk ook naar de kosten. Klinisch psychologen, klinisch (ortho)pedagogen en klinisch seksuologen worden erkend door alle mutualiteiten en u krijgt dan een (weliswaar beperkte) terugbetaling van kosten. Verifieer u vooraf op de website of via gesprek over de kosten en betalingsopties. Psychotherapeuten vragen momenteel gemiddeld 70 euro per uur.  Denk er aan dat uw therapeut bijna altijd als zelfstandige werkt en naast RSZ ook vaak meer dan de helft van dat bedrag moet betalen aan de overheid voor belastingen en kosten.  Soms zijn er ook huurkosten van de (groeps)praktijk waar hij/zij werkzaam is.
Bekijk uw zorgen. Denk voor je eerste afspraak na over de problemen waar je graag aan wilt werken. Je kunt dit ook oplossen met je therapeut, maar het hebben van zicht op je specifieke vragen van tevoren kan een goed startpunt zijn. En bekijk ook de kwalificaties van de psychotherapeut.

Voordat u een psychotherapeut ziet, controleert u de achtergrond, het onderwijs, de certificering en de licentie van de persoon. Psychotherapeut is een algemene term in plaats van een functie of een indicatie van onderwijs, opleiding of licentie. Getrainde psychotherapeuten kunnen verschillende functietitels hebben, afhankelijk van hun opleiding en rol. De meeste hebben een master  (vroeger licentiaat) behaald aan  een degelijke universitaire instelling, eventueel aangevuld met een therapeutische vervolgopleidingen.

Wat je kunt verwachten

Uw eerste therapie sessie

Tijdens de eerste psychotherapiesessie verzamelt de therapeut meestal informatie over u en uw behoeften. U kunt worden gevraagd om formulieren in te vullen over uw fysieke en emotionele gezondheid. Het kan een paar sessies duren voordat uw therapeut uw situatie en zorgen volledig begrijpt en de beste manier van handelen bepaalt.

De eerste sessie is ook een gelegenheid om je therapeut te interviewen. Je zult kunnen zien of de aanpak en persoonlijkheid van de therapeut voor je gaan werken. Zorg dat je het begrijpt:

Welke therapie zal worden gebruikt.
De doelen van uw behandeling.
Hoe lang elke sessie duurt.
Hoeveel therapiesessies je nodig hebt.

Stel vragen op elk moment tijdens uw afspraak. Als je je niet op je gemak voelt bij de eerste therapeut die je ziet, probeer dan iemand anders. Een goede match met uw therapeut is cruciaal voor een effectieve behandeling.
Starten van psychotherapie

Je zult je therapeut waarschijnlijk wekelijks of om de week of maand minstens 45 minuten tot een uur ontmoeten. Deze sessies kunnen worden gehouden in het kantoor van de therapeut, of u kunt elkaar ontmoeten tijdens een videobezoek. Psychotherapie kan ook plaatsvinden in een ziekenhuis als u bent opgenomen voor behandeling. In het ziekenhuis richt psychotherapie zich op veiligheid en mentaal en emotioneel stabieler worden.

Soorten psychotherapie

Sommige soorten psychotherapie werken beter dan andere bij de behandeling van bepaalde aandoeningen en aandoeningen. Uw therapeut zal uw situatie en voorkeuren in overweging nemen om te bepalen welke aanpak of combinatie van benadering het beste bij u past. Wilt u een overzicht van alle mogelijke psychotherapeutische stromingen klik dan hier.

Soms hanteert een psychotherapeut één bepaalde benadering, soms is het een verzameling van behandelingswegen, vaak een eclectische benadering genoemd.

Tijdens de psychotherapie

Voor de meeste vormen van psychotherapie moedigt uw therapeut je aan om te praten over je gedachten en gevoelens en wat je dwars zit. Maak je geen zorgen als je het moeilijk vindt om je gevoelens te vertellen. Uw therapeut kan u helpen meer zelfvertrouwen en comfort te krijgen naarmate de tijd vordert.

Omdat psychotherapie soms intense emotionele discussies met zich meebrengt, kun je merken dat je huilt, boos wordt of zelfs een boze uitbarsting hebt tijdens een sessie. Je kunt je ook fysiek uitgeput voelen na een sessie. Je therapeut kan je helpen om met deze gevoelens en emoties om te gaan.

Na een sessie kan je therapeut je vragen om specifieke activiteiten te doen of te oefenen wat je hebt geleerd. Na verloop van tijd kan het bespreken van je zorgen je humeur verbeteren en de manier waarop je denkt en voelt over jezelf veranderen. Het kan ook uw vermogen om met problemen om te gaan verbeteren.

Lengte van de psychotherapie

Het aantal psychotherapiesessies dat je nodig hebt en hoe vaak je je therapeut moet raadplegen, hangt af van factoren zoals:

Je geestelijke gezondheidsproblemen.
Ernst van uw symptomen.
Hoe lang je al symptomen hebt gehad of te maken hebt met je psychische problemen.
Hoe snel maakt u vooruitgang in de richting van uw behandelingsdoelen?
Hoeveel stress je ervaart.
Hoeveel uw geestelijke gezondheidsproblemen interfereren met het dagelijks leven.
Hoeveel steun je krijgt van familieleden en anderen.
Kosten en verzekeringen beperkingen.

Ook de duur van de psychotherapie sessies kan afhangen van de gebruikte methode. Cognitieve gedragstherapie bestaat bijvoorbeeld uit een kortere behandeling van enkele sessies. Maar bij diepere problemen dan de therapie langer duren. Uw therapeut kan u helpen te begrijpen hoe lang de behandeling duurt.

Het kan slechts enkele weken duren om u te helpen omgaan met een kortlopend probleem. Of de behandeling kan een jaar of langer duren als u op de lange termijn een probleem hebt met de geestelijke gezondheid of andere langdurige problemen.

Resultaten

Psychotherapie kan uw toestand niet genezen of een onaangename situatie laten verdwijnen. Maar het kan je de kracht geven om op een gezonde manier om te gaan en je beter te voelen over jezelf en je leven. Om het meeste uit de psychotherapie te halen, neemt u deze stappen:

Zorg ervoor dat u zich op uw gemak voelt bij uw therapeut. Als je je niet op je gemak voelt, zoek dan naar een andere therapeut die je meer op je gemak kan voelen.
Benader therapie als een partnerschap. Psychotherapie is het meest effectief als je actief deelneemt aan de besluitvorming. Zorg ervoor dat u en uw therapeut het eens zijn over de belangrijkste problemen en hoe u eraan kunt werken. Samen kun je doelen stellen en de voortgang in de loop van de tijd meten.
Wees open en eerlijk. Succes hangt af van je bereidheid om je gedachten, gevoelens en ervaringen te delen. Het hangt er ook van af of je bereid bent om nieuwe inzichten, ideeën en manieren van doen te overwegen. Als je aarzelt om over bepaalde problemen te praten vanwege pijnlijke emoties, schaamte of angst voor de reactie van je therapeut, laat het je therapeut dan weten.
Volg uw behandelplan. Als je je down voelt of geen motivatie hebt, kan het verleidelijk zijn om psychotherapiesessies over te slaan. Maar dit kan je vooruitgang vertragen. Probeer alle sessies bij te wonen en na te denken over wat je wilt bespreken.

Verwacht geen onmiddellijke resultaten. Werken aan emotionele problemen kan pijnlijk zijn en het kan hard werken vereisen. Het kan zijn dat je meerdere sessies nodig hebt voordat je begint te verbeteren.
Doe je huiswerk tussen de sessies door. Als je therapeut je vraagt om je gedachten te documenteren in een dagboek of copingvaardigheden buiten je therapiesessies te oefenen, ga dan door. Deze opdrachten kunnen u helpen bij het toepassen van wat u in de therapiesessies hebt geleerd.
Als psychotherapie niet helpt, praat dan met je therapeut. Als u niet het gevoel hebt dat u na verschillende sessies baat heeft bij therapie, praat er dan met uw therapeut over. U en uw therapeut kunnen besluiten om een aantal wijzigingen aan te brengen of een andere aanpak te proberen die effectiever kan zijn of de therapeut zal u aanraden een collega of andere therapeutische oplossingen uit te proberen.